Osiem trygramów (ba gua) – starochińska koncepcja filozoficzna, według której siły przyrody można uprościć do ośmiu podstawowych elementów, tzw. trygramów. Graficzną reprezentacją ba gua jest ośmiokąt foremny, w którym każdy bok odpowiada jednemu z nich.
W centrum ośmiokąta wpisuje się zazwyczaj taijitu, bo same trygramy są kombinacjami yin i yang. Każdy trygram (gua) składa się bowiem z trzech linii - ciągłych (symbolizują yang) lub przerywanych (yin). Dwa gua składają się z kolei na jeden heksagram. 64 możliwe kombinacje heksagramów wyznaczają układ starochińskiego traktatu filozoficzno-wróżbiarskiego I Ching.
Jako narzędzie analityczne koncepcja ba gua znalazła zastosowanie w wielu dziedzinach chińskiej kultury i nauki, tj. filozofia i magia taoistyczna, sztuki walki (por. Bagua Zhang), fengshui, nawigacja itd.
Własności ośmiu trygramów[]
Pochodzenie ośmiu trygramów[]
Istnieją dwa źródła pochodzenia koncepcji ba gua:
- Uważa się, że osiem trygramów wywodzi się z filozofii yin i yang. Współzależności między dwoma pierwiastkami yin i yang miał opisać legendarny władca-filozof Fuxi w przypisywanym mu powiedzeniu:
Niestety nie da się wstawić tego powiedzenia
Nieograniczone (Wuji) tworzy ograniczone, czyli Absolut (Taiji) Z Taiji wywodzą się dwie formy, czyli yin i yang Dwie formy tworzą cztery fenomeny, zwane mniejszym i większym yang (Taiyang, czyli Słońce), oraz mniejsze i większe yin (Taiyin to Księżyc). Cztery fenomeny działają poprzez osiem trygramów i 64 heksagramy.
Powyższy cytat wykazuje pewne podbieństwo do Genesis, aczkolwiek brak w nim sił sprawczej porównywalnej do Boga; na początku istnieje pustka, w której światło oddziela się od ciemności, ziemia od nieba, ląd od wody, słońce od księżyca itd.
- Inny opis filozoficzny przypisuje się |Królowi Wenowi z dynastii Zhou: "Na początku świata istniało Niebo i Ziemia. Z nich narodziły się wszystkie rzeczy. Niebo symbolizuje trygram Qian, a Ziemię – Kun. Pozostałe sześć trygramów to ich synowi i córki".